Yaşamın ilk birkaç ayında, bebekler güvenli bağlanma için anne eya bakım veren ile yakınlık kurmaya ihtiyaç duyarlar. Fiziksel yakınlık ve temas, bebekler için nefes almak kadar önemlidir. Dokunma yoluyla bebekle iletişim kurmak mümkün olur ve tüm duyular bunu temel alır. Çocuklar sağlıklı dokunuşa ihtiyaç duyarlar ve şefkatli bir bakım verenden gelen destekle rahatlarlar.
Dokunma neden önemlidir?
Bebeğin hayatta kalması için önemli olan büyüme hormonlarının salgılanması için dokunuşa ihtiyaçları vardır. Ayrıca araştırmalara göre, bebeğin bilişsel gelişimi, ince ve kaba motor becerilerinde de dokunma yoluyla gelen nöronların uyarılması etkilidir. Bebek ve ebeveynin ya da bakım verenin arasındaki duygusal bağlanma sürecini destekleyen oksitosin hormonunun salgılanmasını da sağlamaktadır. Sadece erken dönem çocukluk dönemi için değil, çocuğun sağlıklı gelişimiyle beraber ilerideki yaşantısı için de fiziksel temas oldukça önem taşır.
Dokunma nasıl sağlanır?
Öncelikle, doğumun hemen sonrasında bebeğin anneyle temas halinde olmasının sağlandığı bir planlama yapılması önemlidir. Emzirme, bebeğe sarılma, biberonla besleme sırasında da ten tene temas edecek şekilde kucaklama da hayat veren dokunuşlardandır. Bebek masajı da oldukça etkili bir yoldur.
Daha büyük çocuklar ve dokunma
Çocuklar erken çocukluk döneminden sonra da bağlantı hissini devam ettirmek için fiziksel dokunuşa ihtiyaç duymayı sürdürürler. Bunun için sarılmak, sırt sıvazlamak, masaj yapmak, güreşmek, gıdıklamak etkili yollardır.
Dokunmanın yararları
Fiziksel temas ile bağlanma desteklenir. Çocuğun stresle başa çıkma becerisi güçlenir ve gevşemesi sağlanır. Duyusal olarak uyarılmayı sağladığından gelişimi desteklenir. Fiziksel sağlığını güçlendirir. Özsaygı ve özgüven gelişimi sağlar ve en önemlisi de çocuk sevildiğini hisseder.
Klinik Psikolog Gökçehan Akoğuz
KAYNAKLAR:
– Köse, D., Çınar, N., & Altınkaynak, S. (2013). Yenidoğanın anne ve baba ile bağlanma süreci. Merhaba, 22(6), 239-245.
– Nicholson, B. & Parker, L. (2020). Kalpten Bağlı Bağlanma Temelli Ebeveynlik Eşliğinde Şefkatle Çocuk Yetiştirme Rehberi. Görünmez Adam Yayınları.
– Tonkuş, M. B., & Muslu, S. N. (2021). Maternal bağlanma ve ilişkili faktörler. Journal of Medical Sciences, 2(2), 32-40.
