Bipolar bozukluk, ruh hali, enerji seviyeleri, konsantrasyon ve günlük görevleri yerine getirememe gibi olağandışı değişimlerle karakterize bir zihinsel sağlık durumudur. Ruh halleri, aşırı enerjik, sevinçli veya alışılmadık şekilde sinirli hissedilen duygulardan; üzüntüye, kayıtsızlığa veya umutsuzluğa yol açabilecek duygulara kadar değişebilir.
Bipolar bozukluk semptomlarının en belirgin olanı çok şiddetli ruh hali değişimleridir. Bipolar bozukluk yaşayan biri, zaman zaman büyük enerji ve neşe dönemleri yaşar. Bunlar haftalarca veya bazen birkaç ay sürebilir. Diğer zamanlarda çok derin depresyonlar yaşayabilirler. Bazen bu dönemler birbirine karıştırılır. İnişler ve çıkışlar, çoğu insanın hayatlarında deneyimleyeceğinden çok daha büyüktür. Bipolar bozukluk semptomları, sabah enerji dolu hissettikten sonra öğleden sonra bıkkın hissetmekten çok daha farklıdır. Şiddetli ataklar sırasında, kişiyi günlük yaşamla tamamen başa çıkamaz hale getirebilir.
Manik dönem sırasında, bipolar bozukluk yaşayan kişiler; çok coşkulu veya sevinçli hissetme, huzursuz hissetme, agresif davranışlar, çok sinirli olma, çok hızlı konuşma, riskli faaliyetlerde bulunma, cinsel dürtüde artış, zihinden hızlı akan düşünceler, zayıf konsantrasyon, çok fazla para harcama, uyku ihtiyacının azalması gibi semptomlar yaşayabilirler. Günlük yaşamın artık ilgi çekici gelmemesi, umutsuz hissetme, iştahta değişiklikler, aşırı suçluluk, intihar düşünceleri, kendini değersiz hissetme, kronik yorgunluk, unutkanlık, uyku sorunları, kilo alımı veya kaybı ve konsantrasyon problemleri bipolar bozukluğun depresif evrelerinde görülebilir.
Bipolar bozuklukta, çoğu durumda ilaçlar ve psikoterapi ile birlikte tedavi planını yürüterek, ruh halindeki değişimleri ve bipolar bozukluğun sebep olduğu semptomları yönetmek mümkündür. Bipolar bozukluğu olan kişiler genellikle kendilerini depresif hissettiklerinde bir uzmandan destek almayı düşünürler, bu nedenle bipolar bozukluğun majör depresyonla karıştırılmamasını sağlamak için ayrıntılı bir öykü almak gereklidir.
Bipolar bozukluk tekrarlayabilen bir hastalık olduğu için uzun süreli tedavi gereklidir. Bipolar tedavisinde duygudurum dengeleyici ilaçlar ruh hali değişimlerini önlemek için kullanılır. Psikoterapi, kişinin günlük iniş çıkışlarının tetiklenmelerinde başa çıkmak için yardımcı olan kendi kendini yönetme becerilerini öğretmede de değerlidir. Psikoeğitim de bipolar tedavisinde oldukça önemlidir. Bipolar bozukluk hakkında bilgi sahibi olmak, sağlıklı davranışlar geliştirmek, tetiklenmeleri önceden fark etmek için bipolar tedavisinde psikoeğitim de mutlaka kullanılmalıdır.
Uzm. Klinik Psikolog Cangül Tokmaktepe
KAYNAKÇA:
– Dean, J. (2021). Bipolar Disorder Symptoms and Signs to Know.
– Erten, E., Kalkay, A. F., Fıstıkcı, N. (2015). Bipolar Bozukluk ve Çocukluk Çağı Travması.
– Rush, I. R. (2021). Bipolar Disorder Treatment: What to Know to Manage Your Symptoms.
