ACI ANILARINIZDAN KURTULMAK İSTER MİSİNİZ?
BİR PSİKOTERAPİ YÖNTEMİ OLARAK EMDR
Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR), bir psikoterapi yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, konuşma terapisinden farklı olarak fizyoloji temelli bir yöntemdir.
Beyin, edindiği her yeni deneyimi bilgi işleme sürecinden geçirerek işler ve hafızaya atar. Bu deneyimler duygu, düşünce, koku, ses gibi bilgiler içerir. Beyin bu bilgileri normal bir şekilde işler ve önceden var olan anı ağlarıyla ilişkilendirir. Böylelikle yaşadığımız deneyimler birer anı olarak hafızamızda yer alır. Bu, normal bir bilgi işleme sürecidir. Ancak bazı durumlarda duygu yükü o kadar ağır olur ki beyin bu bilgiyi işleyemez. Bu durumlar kişi için travmatik durumlar olabilir. Herkes hayatında travmalar yaşar. Doğal afetler, cinsel istismar gibi büyük olaylar kişiyi travmatize edeceği gibi, bazen daha küçük görünen olayları da kişiler travmatik olarak yaşayabilir. Böyle durumlarda kişilerin hissettiği öfke, şaşkınlık, üzüntü gibi duygular çok yoğun olduğu için beyin bu bilgileri işlemekte zorlanır ve bu bilgiler beyinde işlenmemiş şekilde yer eder. Zihin normal olan işleme sürecini gerçekleştiremediği için, bu anıları hatırlatan herhangi bir tetikleyicide (ses, koku, görüntü vb.) kişi sanki o anı tekrar yaşıyormuş gibi olur. Çünkü var olan deneyimler depoda ham halde durur, bu nedenle ilk deneyimin duygusal etkileri azalmamıştır.
Kişinin bugün sahip olduğu olumsuz düşünce, duygu ve davranışlar geçmişteki travmatik anılardan kaynaklanabilir. Herhangi bir olay karşısında verilen normal tepkiler, anıların işlenip mevcut anı ağına entegre edilmesi ile bağlantılıdır. Şimdiki zamanda sahip olunan olumsuz düşünce ve duyguların çözülmesi geçmişte yaşanmış ve işlenmemiş anıların işlenmesi ile gerçekleşir. Örneğin, işten çıkarılan birinin geçmişinde başarısızlıkla ilgili bir travması varsa, kişinin bu işten çıkarılma olayını travmatik bir şekilde yaşaması olasıdır. Ancak geçmişinde böyle bir anısı olmayan biri, işten çıkarılmayı hayatında normal bir sorun olarak görebilir.
Bu noktada, EMDR oldukça işlevsel bir terapi yöntemi olarak kullanılmaktadır. Beynin, duygu yükü fazla olduğu için işleyemediği anıları işleyerek bugün o anıların uzantısı olan semptomların azalmasını hedefler. İşlenmemiş anı ile diğer anılar arasında bağ kurarak, bilginin adaptif bir şekilde işlenmesini sağlar. Bu öğrenme ile kişi, yaşadığı travmatik anı için farklı bir bakış açısı geliştirir.
EMDR taciz, tecavüz, doğal afet, kaza, fiziksel ve psikolojik şiddet gibi travmatik anıların tedavisinde kullanılırken, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, yaygın kaygı bozukluğu, yeme bozukluğu, sosyal fobi, özgül fobiler (kedi, köpek vb.), uçak korkusu, öfke kontrol problemleri, sınav kaygısı, psikolojik nedenli fiziksel hastalıklar için de uygulanabilir.
Uzm. Psikolog Cangül Tokmaktepe