Çocuklar Neden Oyun Oynar?
Oyuncaklar çocukların sözcükleri, oyun da onların dilidir. Oyun, erken çocukluk döneminin en temel öğrenme aracıdır. Oyun, çocuğun güvenli sınırlar içerisinde dünyayı keşfetmesini sağlar. Çocuklar iç dünyalarını dolaylı bir şekilde, yani onlar için zorlayıcı olmayan bir yolla ifade etmek için oyunu kullanırlar. Çocuklar yetişkinleri etkilemek için oyun oynamazlar. Oyunları amaç odaklı değildir.
Bir çocuk oyun oynayabildiğinde kendi psikolojik gelişim ihtiyaçlarını tamamlayabilir. Çocuklar oyundan mahrum bırakıldıklarında duygusal alanda gelişim gösteremezler ve uygun biçimde sosyalleşmeyi başaramazlar. Çocuklar ne hissettiklerini veya yaşadıkları şeylerden nasıl etkilendiklerini anlatmaya çalışırken belirgin zorluklar yaşayabilirler. Eğer duyarlı, ilgili ve empati yaparak duygularını anlayıp aynalayabilen bir yetişkin eşliğinde izin verilirse çocuklar seçtiği materyallerle ne hissettiklerini gösterebilirler. Oyunun çok çeşitli işlevleri vardır. Çocukların sadece eğlenmelerini değil fiziksel ve zihinsel beceri edinmelerini de sağlar. Bu nedenle çocuklar becerilerini güçlendirip yetkinlik duygusunu yaşamak için de oyun oynamak isterler. Motor beceriler, beden hakimiyeti, güç, dayanıklılık, beyin gelişimi için önemli olan duyusal deneyimi oyun yoluyla sağlarlar.
Oyun İyileştirici Olabilir Mi?
Oyun öğrenmeyi sağlamakla birlikte çocuklar için iyileştirici bir etkiye de sahiptir. Çocuğun incinmesine, kayıp, korku, kafa karışıklığı, hayal kırıklığı yaşamasına neden olan deneyimlerin öğeleri, oyunda yer alır. Oyunda acı veren duygularını gülerek, ağlayarak, öfkelenerek ve konuşarak boşaltması için gerekli araçlar da vardır. Üstelik oyunlarında çocuklar gerçek dünyada yaşadıkları kayıplarını, hatalarını, başarısızlıklarını sembolik olarak telafi edebilirler.
Oyunun Üç Temel İşlevi
1- Çocukların yeni beceri ve yetenekler edinmesi
2- Edindikleri bilgiyi anlamaları ve özümsemesi
3- Yaşadıkları travmatik deneyimlerin korkutucu etkileriyle başa çıkmalarına yardımcı olmak
Bu işlevler bağlamında, çocukların akademik becerilerini, motor becerilerini, akıl yürütme, planlama, çözümleme ve kurgulama becerilerini uygun materyallerle oynayarak kazanabileceklerini belirtmek mümkündür. Ayrıca kurallı/yapılandırılmış oyunlar ile çocuklar işbirliği içinde olabilmeyi, kurallara uymayı, sıra beklemeyi, karar vermeyi, neden-sonuç ilişkisi gibi mantıksal kavramları deneyimlemeyi öğrenebilir. Oyunu kontrol edebildikleri koşullarda kuralları değiştirebilen çocuklar, kendileri için iyileştirici bir durum yaratmış olurlar.
KAYNAKÇA
A, Özer., Gürkan, A. C., Ramazanoğlu, O. (2006). Oyunun çocuk gelişimi üzerine etkileri. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 4(3), 54-57.
Egemen, A., Yılmaz, Ö., Akil, İ. (2004). Oyun, oyuncak ve çocuk.
Hacıosman, P.M. (2006-2007). Oyun Terapisi Çocuklarla Yapılan Çalışmaların Tanı ve Tedaviye Yönelik Kullanımı Üzerine Kapsamlı Bir Derleme Çalışması. Kurtiş Matbaacılık.
Diğer yazılarımızı okumanızı öneririz.
Çocuklukta Kurulan İlişkilerin Yetişkinlik Dönemine Etkisi
İlişkilerde Kendini Açmanın Önemi
