ÇOCUKLARDA ÇEKİNGENLİK
Çocuklarda çekingenlik, çocuğun sosyalleşme konusunda zorluk yaşaması ve içe kapanıklık olarak tanımlanabilir. Yaş ilerledikçe çocuğun yeni ortamlara adapte olabilme becerisinin gelişmesi beklenir. Sosyalleşme ve diğer insanlarla ilişki kurma ihtiyacı, insanlarda var olan bir gereksinimdir. Bebek dünyaya geldiği andan itibaren çevresiyle iletişim kurmaya başlar ve yaş büyüdükçe farklı iletişim şekilleri ile devam eder.
Çekingenlik, çocuk okula başladığında veya ergenler için sosyal ortamlara girilmeye başladığında belirgin olarak gözlenebilir. Eğer anne babanın da çevresiyle kurduğu ilişki sınırlıysa, çocuğa karşı aşırı korumacı bir tutum içindelerse veya çocuğun yeni sosyal çevrelere girecek imkânı yoksa bu beceriyi öğrenmesi gecikebilir.
Yoğun çekingenlik yaşayan çocuklarda sosyal fobi olasılığı düşünülebilir. Başkaları tarafından yargılanma korkusuyla birlikte, toplumsal ortamlara girmek istememe, bu ortamlarda çok kaygılı hissetme sosyal fobinin belirtilerindendir. Toplum önünde yemek yeme, telefonla konuşma, ortak alanlarda bulunma bu kişiler için yoğun endişe yaratan durumlardır. Sosyal fobisi olan çocuklar da bu kaygıyı yoğun şekilde yaşarlar. Sosyal fobi yaşayan kişiler, eleştirilmeye ve yargılanmaya karşı aşırı hassastırlar. Bu nedenle toplu ortamlara girmekte kaçınma davranışı gösterirler. Çocuklar da arkadaş ortamında kendilerini ifade etmekte zorlanırlar.
Çocukların kendilerini çevrelerine çok olumlu gösterme isteği, kaygı yaşamalarına neden olabilir. Bu kaygıyla beraber çekingenlik davranışı artar ve ortamlara girmek istemezler. Aşırı eleştirel ebeveyn tutumu, yaşıtlarıyla kurduğu ilişkilerde olumsuz deneyimler yaşama, diğer yetişkinlerin çocuğu yargılamaları gibi nedenler çocuğun çekingen bir yapıya sahip olmasına neden olabilir.
Çocuğun özgüveninin artması için çocuğu spora yönlendirmek, ilgi duyduğu bir alanda kursa başlatmak, yaşıtlarıyla beraber vakit geçirebileceği ortamlar yaratmak, çocuğa yardımcı olacaktır. Ailenin anlayışlı tutumuyla beraber, ebeveynlerin sosyal ilişkilerde çocuğa model olması da oldukça önemlidir. Çocuk anne babasını gözlemleyerek ilişki kurmayı öğrenir ve daha girişken olmaya başlar. Anne babanın da kendi ilgi duyduğu alanlarda etkinliklere katılması, çocuğu motive edecektir.
Çocuğun bu çekingenliği neden yaşadığını anlamak, ona yardım etmenin ilk basamağıdır. Çocuğu arkadaşlarıyla bir araya getirmek, sosyal becerileri öğrenmesi için yardımcı olmak, çocuğun becerilerini geliştirmek, yalnız kaldığında neler yapabileceğini öğretmek, çocuğun çekingenlik duygusuyla daha iyi baş edebilmesini sağlayacaktır.
KAYNAKÇA
Karabekiroğlu, K. (2011). Çocuğuma Nasıl Davranmalıyım?
Şenol, S. (2006). Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı.
Yavuzer, H. (2000). Eğitim ve Gelişim Özellikleriyle Okul Çağı Çocuğu.
Diğer yazılarımızı okumanızı öneririz.
Ergenlikte Ani Ruh Hali Değişimleri
