Depresyon, tanı sistemlerinde birçok farklı çeşidi vardır. Çocuklar için de depresyon tiplerini birbirinden ayırmak, uygun terapi tekniğine karar vermek açısından önemlidir.
Majör Depresyon Belirtileri
Majör depresyonun görünüşü, çocuklar, ergenler ve yetişkinler arasında çok az farklılık gösterir. Bu çocuklarda, mutsuzluk, öfke, önceden ilgi duyulan konulara karşı azalan bir ilgi söz konusudur. Belirtilerin ardışık iki haftadan fazla sürmesi, çocuğun okulla ve sosyalleşmeyle ilgili aktivitelere ilgi göstermemesi bu tanıyla ilgili belirti vermektedir. Aynı zamanda, aşağıdaki semptomlardan en az dördünün mevcut olması, majör depresyonla ilgili destek alınması gerektiğinin işaretidir.
- Uyku problemleri
- Kilo ve iştahta değişiklikler
- Dikkat ve konsantrasyon güçlükleri
- Ölüm ve intihar düşünceleri
- Artmış ve azalmış aktivite
- Enerjide azalma, bitkinlik
- Değersizlik hisleri
- Suçluluk hisleri
Çocuklarda distimi bir başka depresyon çeşididir. Bu uzun süreli depresyon ve öfkeli ruh hali biçimidir. Majör depresyonla aradaki fark, semptomların şiddeti ve süresiyle ilgilidir. Majör depresyonda semptomlar daha belirgin olmakla birlikte daha hızlı iyileşme gözlenebilir. Distimide ise semptomlar daha az belirgin ancak daha kroniktir. Bu, depresyonun daha hafifi demek değildir, uzun süre devam etme halini belirtir. Çocuklarda distimi, çoğu günlerde, çoğu zaman, depresif bir ruh haliyle belirgindir. Çocuklarda aşağıdaki semptomların en az ikisi gözleniyorsa bu durumdan bahsedilebilir.
- İştahta artma ya da azalma
- Uykusuzluk ya da aşırı uyuma
- Enerjide azalma, bitkinlik
- Özsaygıda azalma
- Dikkat ve konsantrasyonda azalma
- Karar vermede zorluk
- Umutsuzluk
Tüm bu belirtilerin, çocuğun sosyal, okul ve kişilerarası ilişkilerinde güçlüklere yol açması söz konusudur.
İki Uçlu Duygu Durum Bozukluğu
İki uçlu duygu durum bozukluğu ise, çocuklarda genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), karşı olma-karşıt gelme bozukluğu ya da majör depresyon olarak görülür. Küçük çocuklarda depresyon belirtileri tam olarak gözlenmeyebilir. Bunun yerine, ailesel problemler, davranım problemleri, sınırlarla ilgili zorluklar, öfke, kurallara uymama, okul ve akran sorunları olarak ortaya çıkabilir. Bu sorunlarla ilgili müdahaleler olmadığında ve sorunlar çözümsüz kaldığında, çocuklarda iki uçlu bozukluklar, ailede de benzer öyküler varsa, görülebilir.
Siklotimi, iki uçlu duygudurum bozukluğuna benzeyen ancak semptomları onun kadar şiddetli olmayan bir tanıdır. Ruh halinde değişimler gözlenir ancak şiddeti ve süresi açısından farklılıklar gösterir. Depresif semptomların yanında, dönem dönem hipomani denilen yüksek bir ruh hali görülür. Çocuğun yaşadığı problemler, sosyal, aile gibi birçok alanda zorluk çıkarırken, fiziksel bir nedene bağlı değildir. Çocuklarda çoğunlukla davranım problemleri de gözlenir. Çocuklarda görülen bu belirtilerin, bir uzman tarafından değerlendirilmesi, uygun bir tedavinin uygulanması için önemli olacaktır.
KAYNAKÇA:
– Bodur, S., Üneri, Ö. S. (2008). Çocuk ve ergenlerde majör depresif bozukluk: Bir gözden geçirme/Major depressive disorder in children and adolescents: a review. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(2), 105.
– Steiner, H., Yalom, I. D. (1997) Okul-Çağı Çocuklarının Terapisi. Prestij Yayınları.
– Tamar, M., Özbaran, B. (2004). Çocuk ve ergenlerde depresyon. Klinik Psikiyatri, 2(1), 84-92.
