Gündemimiz deprem… Doğal afetler meydana geldiğinde, çocuklar direkt veya dolaylı bir şekilde travmatik olaylara maruz kalır veya tanık olurlar. Yaşanan travmanın en büyük nedeni, ani ve beklenmedik olmasıdır. Belirsizlik, çocukların ve yetişkinlerin kendilerini güçsüz ve savunmasız hissetmelerine neden olur. Her şey kontrol dışında gelişmiştir ve her an tekrarlayabileceğine dair korkuların olması sebebiyle tetikte olma hali doğal bir tepkidir.
Bu tür beklenmedik travmaların ardından, çocukların anne ve babalarına sımsıkı yapışma hali, tek başına uyuma ya da okula gitmeyi reddetme, uyku problemleri ve erken gelişim dönemine geri dönüş gibi belli başlı davranış zorlukları gözlemlenebilir.
Her ne kadar çocuğunuzu bu tür olaylara hazırlayamasanız da olay yaşandıktan sonra travmayı atlatmasında en önemli rol sizindir.
Çocuğunuz herhangi bir doğal afetten korkuyorsa, gözlem yapın ve onun seçtiği tarz oyun oynamasını destekleyen yönlendirmemiş yaklaşım içinde olun. Kendini oyun ortamında yeteri kadar güvende hisseden çocuk, çoğu zaman travma konusunu kendiliğinden oyun içinde dile getirir, sizin sevecen yaklaşımınız yardımıyla da travmadan arınma yolunu bulur.
Eğer çocuğunuzun, doğrudan konuya yönelik yaklaşımı kaldırabileceğini düşünüyorsanız, ona özellikle travma konusuyla ilgili sembolik oyunlar oynamayı önerebilirsiniz. Örneğin, bulunduğunuz civarda deprem olduysa, çocuğunuza itfaiye ve ambulans arabalarıyla oynamayı teklif edip insanları kurtarma ile ilgili bir oyun oynamayı önerebilirsiniz. Güvenli ve eğlenceli bir ortam yaratıp kahkahalar yoluyla duygusal olarak rahatlamasını sağlayabilirsiniz. Çocuğunuz oyun sayesinde, travmatik olayların etkisinden yavaş yavaş kurtulacaktır.
Oyun önerisi: Çocuğunuzu sırtınıza ata biner gibi bindirin, ondan sağ veya sol omzunuza vurarak sizi yönlendirmesini isteyin. Çocuğunuz size verdiği komutlar sayesinde kendi hayatının kontrolünü yeniden ele aldığını hissedecektir. Bu tür oyunlar fiziksel temas da içerdiği için travma yaşamış çocukların daha da rahatlamasını sağlar. Fiziksel temas gerektiren farklı eğlenceli aktiviteler bulun ve onu istediği kadar kucaklayıp sarılın.
Çocuğunuz doğal afet, terör sırasında ya da savaş gibi olaylar nedeniyle fiziksel olarak zarar gördüyse, ailenin herhangi bir üyesi yaralandı veya öldüyse, normal dışı davranışlar sergiliyorsa -örneğin yemek yemeyi, uyumayı, sizden ayrılmayı ya da okula gitmeyi reddediyorsa- ya da travma sonrası belirtiler bir aydan fazla sürdüyse, profesyonel yardım alarak tedavi görmesini önerilir.
Siz de anne baba olarak travma yaşadıysanız, çocuğunuza gereken desteği veremezsiniz. Bu nedenle, çocuğunuza yardım edebilmeniz için öncelikle kendi travmalarınız üzerinde çalışmalısınız. Gereken desteği kendiniz için de esirgememelisiniz.
