Özgüvenin temelleri çocuklukta atılır veya zarar görür. Erken dönem yaşantılar, çocukların kendilik algısını etkilemektedir.
Bazen çok küçük bir kelime çocukların hayatını olumlu veya olumsuz yönde değiştirebilir. Bu nedenle, kullandığınız her kelimeye çok dikkat etmelisiniz. Diğer yandan, etkili iletişim çocuğun kendine olan güvenini geliştirir.
Özgüveni Yüksek Çocuğun Karakteristikleri
Özgüveni yüksek çocuk kendine ve becerilerine inanır. Yüksek özgüven zamanla oluşur ve çevredeki yetişkinler tarafından şekillendirilir. Özgüveni arttırmak; zaman, çaba ve farkındalık gerektirir.
Çocukta Özgüven Nasıl Artırılır?
Çocuğunuzun özgüvenini arttırmanın yollarını şu şekilde sıralayabiliriz:
Çocuğunuza ayna tutun
Çocuğunuzun güçlü yönlerini ve becerilerini çocuğunuza geri yansıtarak, çocuğunuzun kendiyle ilgili olumlu bir algı yaratmasını sağlamış olursunuz.
Takdir edin
Çocuğunuzun en küçük olumlu davranışını takdir edin. Örneğin; “Gerçekten bunu yapmak için çok çabaladın ve başardın”, “Çok dikkatlisin” veya “Kendini ne kadar güzel ifade ettin” diyebilirsiniz.
Çocuğunuza güvenin
Çocuğunuzun onun becerisine güvendiğinizi bilmesini sağlayın. Örneğin; “Çok iyi bir salata yapabileceğini biliyorum” veya “Masayı çok güzel hazırlayabileceğine inanıyorum” gibi cümleler faydalı olacaktır. Bu cümleler çok basit gibi görünebilir, ancak çocuğunuza onunla ilgili oldukça pozitif bir mesaj verir. Çocuğunuz kendiyle ilgili olumlu inançlar geliştirir ve “ben becerikliyim” ve “bunu yapabilecek potansiyele sahibim” gibi bir algı geliştirmiş olur.
Kendini göstermesine izin verin
Çocuğunuza kendi becerilerini başkalarına ve size göstermesi için fırsatlar sunun. Bu beceri; şarkı söylemek, dans etmek, ip atlama veya tek başına puzzle yapabilmek olabilir. Çocuğunuzun becerisi her ne ise, çocuğunuza yıldız gibi parlaması için bir şans verin.
Hatalara bir fırsat olarak bakın
Hatalar bizlere öğrenebilme fırsatı verir. Çocuğunuza hataların büyümenin ve kendini geliştirmenin beklenen ve kabul edilebilen bir parçası olduğunu anlatın. Bu sınavlarda ya da performans gerektiren durumlarda hata yaptığında, kendini daha iyi hissetmesini sağlayacaktır.
Siz de özgüvenli olduğunuzu belli edin
Çocuklar imrendikleri yetişkinlerin davranışlarını ve tutumlarını model alırlar. Bu nedenle, bir yetişkin olarak özgüveninizi arttırmak üzerine çalışın.
Tüm bunları söylemek kolay, ama yapmak zor olabilir. Bunu yapabilmek çaba ve farkındalık gerektirir. Bu süreçte şunları yapmaktan kaçının:
- Çocuğa ağır aşağılayıcı sözler söylemek
- Sürekli çocuğu sorgulamak
- Merak ve keşfetme duygu ve davranışlarını köreltici tutumlar sergilemek
- Çocuğunuzu diğer çocuklarla karşılaştırmak.
Tüm bunlar ne söylediğiniz ve ne yaptığınız arasında oldukça uçurum olduğunu çocuğunuza gösterecek ve aranızdaki güven ilişkisini zedeleyecektir.
