İnsan, her zaman diğerleriyle etkileşim içindedir. Bu etkileşimi sağlıklı şekilde kurmak ve ilerletmek kişi açısından oldukça önemlidir.
Sosyal beceriler, içinde bulunulan sosyal ortama uyum sağlama ve ilişkileri olumlu yönde sürdürme açısından kazanılması gereken ögelerdir. Sosyal beceri gelişimi, hayat boyu devam eder. Erken yaşta bu becerileri kazandırmak çocuğun sosyal gelişimi açısından faydalıdır. Çocuklara sosyal becerileri öğretmek ebeveynler için zor olabilir çünkü bunlar çoğu insanın kendi başına edindiği becerilerdir. Yine de çocuklara bazı yöntemlerle sosyal becerileri öğretmek daha kolay olabilir.
Çocuklarda sosyal becerilere odaklanmak
Sosyal becerilere odaklanmak için modellemeyi kullanabilirsiniz. En önemli sosyal becerilerden birkaçını bilinçli bir şekilde uygulamaya çalışabilirsiniz. Bunların çoğu doğal olarak herkes bir araya geldiğinde ortaya çıkacaktır. Çocuklar çoğunlukla modelleyerek öğrenir. Ebeveynlerin yaptıkları davranışları gözlemlemek de bu davranışları öğrenmelerinde yardımcı olabilir.
Çocuklarda sosyal becerilerin gelişimi
Sabırla konuşma sırasını beklemek, birçok çocuk için bir mücadeledir. Çocuğunuza gün içinde nasıl kararlar verdiğinizi ve davranışınızın neyden kaynaklandığını anlatabilirsiniz, böylece sizin bakış açınıza göre pratik yapma imkânı sağlar. Mümkün olduğunca, başka birinin bakış açısını nasıl değerlendirdiğinizi de açıklayabilirsiniz.
Çocuğunuzun duygularını nasıl tolere edeceğini ve esnek olabileceğini anlamasına yardımcı olmak için deneyimleriniz hakkında konuşabilirsiniz. Örneğin, “Bugün gerçekten üzgün hissediyorum çünkü işte bazı sorunlar yaşadım. Bu duyguyla başa çıkabilmek için kitap okuyacağım” gibi açıklamalar yapmak, çocuğun da kendi duygularını fark etmesini sağlar.
Sosyal kuralları anlamak
Sosyal kuralları anlamak, çocukların akranlarıyla daha iyi ilişki kurmasına yardımcı olabilir. Sosyal beceri eksikliği olan çocuklar için, bu zorluğu fark etmeleri güç olabilir. Dinamikleri anlamak için yeterince bilgi sahibi olmayabilirler veya o ortam için hangi davranışın uygun görüldüğünü anlamayabilirler. Bu yüzden ayrıntıları ve olması gereken uygun davranışları açıklamanız gerekebilir. Özellikle çocuğunuz sosyal kaygı yaşamaya meyilliyse, başkalarıyla ilişki kurmak için düzenli pratik yapmak iyi bir yol olabilir.
Çocuğunuz birileriyle etkileşime girdikten sonra çocuğunuzla görüşebilirsiniz. Konuşmanın nasıl gittiği, nelerden zevk aldığı, nerelerde zorlandığı hakkında konuşabilirsiniz. Bu konuşmalar da çocuğun fark ederek baş etme becerileri geliştirilebilir. Çocuğunuzu duyguları hakkında konuşmaya teşvik etmek, onun da duygularını fark etmesini ve duygularla başa çıkmak için güçlenmesini sağlayacaktır.
Uzm. Klinik Psikolog Cangül Tokmaktepe
KAYNAKÇA:
- Miller, G. Teaching Social Skills at Home.
- Samancı, O., Uçan, Z. (2017). Çocuklarda Sosyal Beceri Eğitimi.
- Vural, D., Gürşimşek, I. (2009). Okul Öncesi Eğitimde Aile Katılımlı Sosyal Beceri Eğitimi.
