Emzirme, anne ve bebeğin ruhsal durumunu olumlu etkileyen ve bağlanmaya dönüşen eşsiz bir etkileşim yoludur. Emzirme ile kurulan bu sevgi dolu bağ, anneyi duygusal olarak tatmin eder. Emzirme sırasında salgılanan prolaktin ve oksitosin gibi bazı hormonlarla anne kendisini iyi hisseder. Bebeğin teması, sıcaklığı, kokusu annede duyusal bir uyarı sağlayarak gevşeme imkânı verir. Mutlu olan anne, bunu bebeğine yansıtır. Bu sebeplerle bu dönem hem anne hem bebek için doğal bir sakinleştirici olup, psikolojik rahatlık sağlar.
Tüm bu olumlu etkilerinden dolayı, emzirme döneminin sonlandırılması, anne için bir rutinden çıkmanın yanı sıra, ruhsal çöküntüye yol açabilecek anlamlara da sahip olabilir. Bu sebeple, bu döneme, hem bebek hem de annenin hazır oluşuyla karar vermek önceliklidir.
Emzirme döneminin bitmesinde, doğum sonrası görülen depresyon, annenin bebeğine sütünün yetmediğini veya bebeğin bu yüzden kilo alamadığını düşünmesi, emzirme konusunda başarısız olduğuna dair kaygıları, bebeğinin emmek istememesi veya emerken zorluk çekmesine sebep olan fiziksel sıkıntılar ve annenin çalışma hayatı etkili olan faktörlerden bazılarıdır.
Bazı anneler de birtakım sebeplerle emzirmeyi sonlandırmak istemezler. Bu sebeplere, süt almayan bebeğin yetersiz besleneceğini düşünmesi veya ondan uzaklaşıp kopacağı şeklinde bir algı örnek verilebilir.
Bir şekilde emzirme sonlandırıldığında ise, bu sürecin anne üzerinde ruhsal olarak olumsuz bazı etkileri olabilir. Bebeğinden uzaklaşma, aradaki bağın koptuğu hissi, ayrılma, kayıp, suçluluk gibi hisler annede üzüntüye yol açabilir. Emzirme kesilince, hormonal değişiklikler depresif bir duygu ortaya çıkabilir. Annenin bu değişime de hazırlıklı olması gerekir.
Aslında emzirme sonrası dönem, anne ve bebek için yeni bir dönemdir. Emzirmeyle kurulan bağın yine güçlü tutulması adına, bebekle ilgilenilmeli, sarılma, dokunma gibi fiziksel temaslarda bulunulmalı ve ilgi, sözlü olarak ifade edilmelidir. Anne-babanın bu süreçte artan iletişimi, bebeği bilişsel açıdan zenginleştirecektir. Bebeğin bağımsız bir şekilde büyüyüp gelişmesi de desteklenmiş olacaktır. Unutulmamalıdır ki, anne ve bebek, bu değişime alışacaklardır. Annelerin kendilerini suçlu hissetmemesi, çocukla arasındaki bağın birçok yolla korunabileceğini bilmesi gereklidir. Aynı zamanda bebek için de zor olan bu dönemde, annenin sabırlı ve kararlı olması gerekir. Annenin kararlılığıyla bebeğin alışma süreci aynı orantıdadır. Bu sebeple emzirme dönemini sonlandırmak için hazır olana kadar beklemek uygun olacaktır.
Uzm. Klinik Psk. Gökçehan Akoğuz
KAYNAKÇA
Li, R., Fein, SB., Chen, J. Grummer-Strawn, LM. (2008) Why Mothers Stop Breastfeeding: Mothers’ Self-reported Reasons for Stopping During the First Year. Pediatrics Volume 122, Supplement 2.
Topal, S., Çınar, N., Altınkaynak, S.. (2017) Emzirmenin Anne Sağlığına Yararları. J hum rhythm. 3(1):25-31.
