Günümüzde anneler, çoğunlukla çocuklarına karşı aşırı koruyucu bir tutum içine girmektedirler. Kendi başına yemek yiyebilecek yaşta olan çocuklara bile yemek yediren, onların ödevlerini yapan anneler, çocuklarının her an yanında olmaya çalışırlar. Helikopter annelik tanımı, çocuklarının adına her şeyi yapan, onlar ihtiyaç duymasa bile her zaman sorunların çözümünü kendileri sağlayan anneler için kullanılabilir.
Bir çocuk zor bir durumla karşılaştığında, sorunun çözümünü kendi deneyerek bulabilir. Bunun için ebeveynler tarafından imkân sağlandığında, çocuk sorunu çözmenin farklı yollarını dener, içlerinden en uygununu bulur ve böylelikle öğrenme gerçekleşmiş olur. Ancak aşırı koruyucu olan annelerde bu çok mümkün olmayabilir. Helikopter anneler, bir sorun olduğunda çocuklarına fırsat sağlamayıp onların adına problemi çözmeye kalktıklarında, çocuk bu öğrenmeyi gerçekleştiremez ve hayat boyu annesinin onu kurtarmasını bekler.
Çocukluk döneminde çocuklara yaşlarına uygun sorumluluk verildiğinde, çocuklarda “yapabilirim” inancı gelişir, bu da özgüvenlerinin gelişmesini sağlar. Eğer çocuklar bu yaşlarda bunu öğrenemezse, yetişkinlikte her zaman annelerine bağımlı bireyler olurlar. Kendi hayatlarıyla ilgili en basit kararları almakta bile zorlanır, kendi kararlarının sonuçlarına güvenemezler.
Çocuğa sorumluluk duygusu, erken yaşlarda öğretilmeye başlanmalıdır. Diğer alışkanlıkları öğrendiği gibi, çocuk bunu da ebeveynlerinden modelleyerek öğrenecektir. Bu nedenle, anne babanın da çocuklarından bekledikleri şeyleri önce kendileri yapıyor olmalıdır. Örneğin, anne çocuğundan odasını toplamasını bekliyor ancak kendi toplamıyorsa bu durumda öğrenme gerçekleşmez. Çocuğun yaşına uygun sorumlulukları öğrenebilmesi için anne babanın onun adına bu sorumlulukları yerine getirmeden kendisinden bekliyor olmaları gerekmektedir. Eğer çocuğa fırsat verilirse, çocuk yapması gereken şeyi öğrenecektir. Eğer kendisinden bekleneni çocuk yapmıyorsa, sonucuna maruz bırakılmalıdır. Örneğin, ödevini bilinçli bir şekilde yapmayan çocuk ertesi gün öğretmeniyle annesinin konuşmasını istiyorsa, anne bu noktada konuşma yapmamalı, sorumluluğu çocuğa vermelidir. Öğretmenine karşı kendisi açıklama yapmak durumunda kalan çocuk, artık ödevlerini zamanında yapması gerektiğini öğrenmiş olur.
Çocuklar yeni bilgiyi öğrenmek için ebeveynlerinden tutarlı davranışlar beklerler. Eğer ebeveyn çocuğa yapması gereken davranışın sorumluluğu bir gün ona verip bir gün kendi yapıyorsa, burada öğrenme gerçekleşmez. Çünkü çocuğun zihninde tutarsızlık oluşur ve yine bu sorumluluğu annesinin yerine getireceğini düşünebilir. Çocuğa tutarlı bir şekilde davranışı kendisinin yapması gerektiği vurgulanırsa, çocuk bu davranışı içselleştirecektir. Böylelikle çocuk, öz disipline sahip olacaktır.
Uzm. Klinik Psikolog Cangül Tokmaktepe
KAYNAKÇA:
– Aydoğmuş, K., Baltaş, A., Baltaş, Z. ve ark. (1990). Ana-Baba Okulu.
– Mackenzie, R. (2012). Çocuğunuza Sınır Koyma.
– Teber, M. (2015). Annenin Ruh Halleri.
