Narsisizm Ve Alt Boyutları
Narsisizm ve alt boyutları, toplumda kişinin kendini başkalarından üstün görmesi ile bağdaştırılmış olan Narsisizm, büyüklenmeci narsisizm ve kırılgan narsisizm olarak iki farklı boyut barındırmaktadır. Her iki boyutta da kişiler kendilerine yönelik gerçekçi temellere dayanmayan düzeyde büyüklenmeci beklentilere sahiptir fakat bu beklentilerin görünümleri büyüklenmeci ve kırılgan narsisizm alt boyutlarında farklılaşmaktadır. Büyüklenmeci narsisizmdeki büyüklenmeci tutumlar, kişinin birçok konuda en iyisi olma çabası ve her şeyi kendinde hak görmesi şeklinde ortaya çıkarken kırılgan narsisizmde “sessiz büyüklenmecilik” olarak kendini göstermektedir ve bu kişilerin ilişki kurmaya-sürdürmeye yönelik yüksek kaygı, ayrılığa ve ayrılık işaretlerine karşı ekstra duyarlılık geliştirdikleri söylenmektedir.
Narsisizm Oluşumu
Bahsedilen her iki boyutu da tek çatı altında değerlendirdiğimizde, narsisizmin oluşumunda ebeveynlerle kurulan ilişkilerin etkili olduğu çeşitli kuramcılar tarafından öne sürülmektedir. Saldırganca davranan soğuk ebeveynliklerin ya da yüksek düzeyde övgü ve alkışlama tutumlarının bulunduğu aile ortamlarının narsisizmin oluşumuna neden olabileceği düşünülmektedir. Bunlara ek olarak, kişinin çocukluğunda kendi olduğu halinin sevilmediği ya da güvende olduğunu hissedemediği aile ortamlarının da bu duruma katkı sağladığı savunulmaktadır.
Yetişkinlik Sürecindeki İlişkilerde Narsisizm
Narsisizm oluşumunda ebeveynlerle kurulan ilişkilerin önemi doğrultusunda; çocukluk yaşantılarında olduğu gibi sevilmediğini düşünen bireylerin, ilerleyen süreçte çevresindeki kişileri olduğu gibi kabul etmeme eğilimi geliştirdikleri düşünülmektedir. Etrafındaki kişileri aşağılama, azarlama, eleştirme tutumları sıkça ortaya çıkabilmektedir. Duygusal olarak mesafeli ebeveynler tarafından yetiştirilmiş olan bireylerin, soğuk ve saldırgan eylemlere maruz kalması nedeniyle yakın ilişkiler kurmakta ve sürdürmekte zorlandıkları varsayılmaktadır.
Ebeveynleri tarafından yüksek düzeyde övgü ve alkışlama alan bireylerin ise yetişkinlikte de övgü ve alkışlanmaya ihtiyaç duyduğu öne sürülmektedir. Dolayısıyla, erken dönemde karşılanmamış ya da çok fazla maruz bırakılmış olan ihtiyaçların yetiştinlik sürecinde ‘narsisistik’ tutumlar aracılığıyla giderildiği söz konusudur.
KAYNAKÇA
Akça, S. (2017). Kohut’un Kendilik Nesnesi İhtiyaçları Bağlamında Kırılgan Narsisizmin İncelenmesi: Bir Vaka Örneği (AYNA Klinik Psikoloji Dergisi).
Eldoğan, D. (2016). Hangi narsizm? Büyüklenmeci ve kırılgan narsizmin karşılaştırılmasına ilişkin bir gözden geçirme. Türk Psikoloji Yazıları, 19(37), 1-10.
Twenge, J. M.& Campbell, W. K. (2010). Asrın Vebası: Narsisizm İlleti. (Çev: Özlem Korkmaz). Üçüncü Basım, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Diğer yazılarımızı okumanızı öneririz.
Çocuklukta Kurulan İlişkilerin Yetişkinlik Dönemine Etkisi
İlişkilerde Kendini Açmanın Önemi
