Borderline Kişilik Bozukluğu
Kişilik, insanı diğer insanlardan farklı kılan düşünce, duygu ve davranış biçimidir. Bireyin kişiliği deneyimlerden, çevreden ve kalıtsal özelliklerden etkilenir. Bir bireyin kişiliği genellikle zaman içerisinde aynı kalır. Kişilik bozukluğu olarak sınıflandırılması için bireyin düşünme, hissetme ve davranış biçiminin toplumun beklentilerinden sapması, sıkıntıya sokması ya da işlevsellikte sorunlara neden olması ve uzun sürmesi gerekir. Borderline kişilik bozukluğunun diğer rahatsızlıklarla, özellikle de duygudurum bozukluklarıyla benzerlikleri nedeniyle teşhis edilmesi zordur.
Bulgular nadiren de olsa bir takım paranoid düşüncelerin ve halüsinasyonların eşlik edebileceğini gösterir. Görülebilecek duygusal belirtilere baktığımızda, ilk duygulanım kriteri, “duygudurumun belirgin bir tepkiselliğine bağlı olarak saatlerce ya da nadiren birkaç günden fazla süren duygusal istikrarsızlığın” varlığıdır. Borderline kişilik bozukluğuna sahip olan bir kişide; kişiler arası ilişkilerde istikrarsızlık, baş edilmesi güç yoğun duygular, zayıf kimlik algısı ve dürtüsellik görülür. Borderline kişilik bozukluklarının bilişsel belirtilerine dair yapılan çalışmalar azdır.
Kişilerarası istikrarsızlık; genellikle sık sık ve aniden değişen hedeflere, inançlara, mesleki arzulara ve cinsel kimliğe ve aynı zamanda acı verici bir tutarsızlık hissine işaret eder. Ayrıca bu bireyler kendilerini yakın oldukları diğer kişilerin kimliğine bürünüyormuş gibi hissedebilirler.
Borderline kişilik bozukluğu olan bir kişi, terkedilmekten kaçınmak için büyük çaba gösterebilir olmadık yollara başvurabilir, hatta bazen bunun için sosyal olarak kendilerini izole edebilirler. Tekrar tekrar intihar girişimlerinde bulunabilir, içinde bulunduğu mevcut duruma uygunsuz yoğun öfke sergileyebilir veya kronik bir boşluk duygusuna sahip olabilir. Bu bozukluğa sahip bireyler bu boşluğu “bir şeylerin eksik olduğu” hissi olarak tanımlar ve bu durum umutsuzluk, izolasyon ve yalnızlığın yanı sıra bazı depresyon belirtileriyle de örtüşmektedir.
Borderline kişilik bozukluğu olan kişilerin en göze çarpan özellikleri tutarsız duygulanım ve davranışlarıdır. Bir duygu durumundan diğerine, bir tutumdan başka bir tutuma hızla geçebilirler. Bu kişiler sıklıkla bir kriz halindedirler. Zaman zaman gerçeği değerlendirme yetileri bozulmuş olup paranoyaları görünebilir. Borderline kişilik bozukluğu olan kişilerin duygudurum belirtileri dış olaylar tarafından tetiklenir ve algılanan reddedilme, başarısızlık ve terk edilmeye karşı özellikle duyarlıdır. Ruh halleri genellikle depresyon ile öfke arasında değişir ve mutluluk daha geçicidir.
Bitmek bilmeyen tüm bu duygulara sahip olmak bir hız treninde olmak gibidir. Bu kişiler bu trende olmak istemeseler de nasıl durduracaklarını bilemezler. Hayatlarını devam ettirmek için ihtiyaç duydukları bireyleşme aynı zamanda tehlikeyi de temsil eder.
Borderline kişilik bozukluğu olan bir kişinin aşırılıklar arasında gidip gelen duyguları ve davranışları sizi dengesizleştirebilir ve uyum sağlayabilme becerilerinizi güçleştirebilir.
Borderline kişilik bozukluğu fark edildiğinde bireyler tanı, tedavi seçenekleri ve sonuçları hakkında konusunda bilgilendirilmelidir.
REFERANSLAR
Borderline personality disorder – Symptoms and causes – Mayo Clinic. (n.d.). Retrieved October 10, 2023, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/borderline-personality-disorder/symptoms-causes/syc-20370237
NIMH » Borderline Personality Disorder. (n.d.). Retrieved October 10, 2023, from https://www.nimh.nih.gov/health/topics/borderline-personality-disorder
Overview – Borderline personality disorder – NHS. (n.d.). Retrieved October 10, 2023, from https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/borderline-personality-disorder/overview/
Diğer yazılarımızı okumanızı öneririz.
Çocuklukta Kurulan İlişkilerin Yetişkinlik Dönemine Etkisi
İlişkilerde Kendini Açmanın Önemi
