Etkili iletişim, kişinin kendini ifade edebilmesi ve karşıdakini anlayabilmesi için gerekli olan yetilerdir. İletişimde anlaşmazlıkların nedenleri, anlatılanı anlamama veya yanlış anlamadır. İki kişi karşılıklı konuşurken, bir tarafından söylediğini karşı taraf duyar. Ancak her zaman söylenilenler karşı taraftan doğru anlaşılmayabilir. Bazen kişinin konsantrasyonu bozulabilir ve başka bir şey düşünebilir, bazen de kendi söyleyeceklerini düşünürken konuşulanları kaçırabilir. Hangi nedenden olursa olsun bu durum iletişimi bozar. Etkili bir iletişimi sağlayan bazı önemli noktalar vardır.
İlk olarak, biri konuştuğunda, karşıdaki kişinin duyduklarını farklı kelimelerle tekrar etmesi iletişimin sağlıklı ilerlemesini sağlar. Aktarılanlar tekrarlandığında, hem anlatıcı kendini anlaşılmış hisseder ve bunun memnuniyetini yaşar, hem de dinleyici tarafından yanlış anlaşılan bir nokta varsa bu ortaya çıkmış olur. Yanlış anlaşılan noktayı düzeltmek, iletişimin baştan sağlıklı kurulmasını sağlar. Bu durum düzeltilmediğinde ise, kişiler birbirini anlayamadan konuşma devam eder ve sonu bir anlaşmazlığa varabilir. Dinleyicinin anlatılanları tekrarlarken kendi kelimeleriyle söylemesi önemlidir. Kendi anladığı mesajı aktarmalı ve anlatıcı tarafından teyit etmelidir. İletişimde uygulanabilecek bir diğer nokta ise, karşımızdaki kişiye geribildirim vermektir. Eğer anlatıcının söylediği herhangi bir şeyden rahatsızlık duyuluyorsa, onu o anda bildirmek önemlidir. Eğer bu paylaşılmazsa ve kişi aynı şekilde konuşmaya devam ederse, bir süre sonra bu rahatsızlık duygusu öfkeye dönüşebilir. Bunun yerine rahatsızlık duyulan şey baştan paylaşılırsa, anlatıcı da kendini ona göre kontrol eder ve bir anlaşmazlığa dönüşmemiş olur. Anlatıcının fikirleri benimsenmese de, herkesin fikirlerini söyleme hakkı vardır. O konuşmasını bitirdiğinde, dinleyici de kendi fikirlerini söyleyebilir. Karşıdaki kişinin söyleyeceklerini tahmin etmek, önyargıya sebep olabilir. Bu nedenle kişinin anlattıklarına odaklanmak iyi bir yol olacaktır.
Eğer bir topluluğa hitap ediliyorsa, burada da dikkat edilmesi gereken bazı durumlar vardır. Anlatıcı, dinleyicilerle göz temasında olmalı, sadece önündeki notlara bakarak konuşmamalıdır. Ses tonu, hitabet konusunda çok önemlidir. Vurgu yapılacak yerlerde ses tonunu ona göre ayarlamak, dinleyicilerin ilgisini çeker ve konudan kopmamalarını sağlar. Konuşmanın hızı da dikkat edilmesi gereken ayrı bir noktadır. Arada duraklamalar yapmak, dinleyicilerin anlayabileceği ve takip edebileceği bir hızda konuşmak önemlidir. Topluluk önünde konuşma yaparken başlangıçta heyecan ve kaygı hissetmek normaldir. Bir süre geçtikten sonra bu kaygı azalır ve konuşmaya daha rahat odaklanılır.
Uzm. Klinik Psikolog Cangül Tokmaktepe
KAYNAKÇA
Carnegie, D. (2001). Etkileyici Konuşma Sanatı.
Markham, U. (2010). Zor İnsanlarla Başa Çıkma Yolları.
Uzuntaş, A. (2013). Etkili İletişim: Anlatabilmek ve Anlayabilm
